รองชนะเลิศอันดับ 2 หมอดินอาสาดีเด่น กรมพัฒนาที่ดิน ประจำปี 2567
สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 9


ชื่อ : นายสนิท ชาวป่า
ตำแหน่ง : หมอดินอาสาประจำหมู่บ้าน
ที่อยู่ : ตำบลบ้านไร่ อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี
รางวัลและประกาศเกียรติบัตร :
1. รางวัลชนะเลิศอันดับที่ 1 ประเภทพัฒนาพื้นที่ดินเสื่อมโทรมและดินปัญหา ในการประกวดการพัฒนา และรณรงค์การใช้หญ้าแฝกอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ครั้งที่ 12 ประจำปี 2563-2564 ปี 2565 มูลนิธิชัยพัฒนา สำนักงาน กปร. กรมพัฒนาที่ดิน และบริษัท ปตท.จำกัด (มหาชน)
2. รางวัลชนะเลิศอันดับ 1 ระดับจังหวัด ในการประกวดศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชุม (ศจช.) ดีเด่น ปี 2563 เกษตรจังหวัดอุทัยธานี

ลักษณะพื้นที่ ปัญหาของดิน และแนวทางในการแก้ปัญหาพื้นที่ดิน
           นายสนิท ชาวป่า สมัครเข้าเป็นหมอดินอาสาในปี พ.ศ. 2558 มีพื้นที่ทำการเกษตร 65 ไร่ มีผลงานโดดเด่นด้านการทำเกษตรอินทรีย์แบบผสมผสาน โดยแปลงที่ 1 เป็นดินคล้ายชุดดินเขาพลองที่เป็นดินร่วนละเอียด (Kpg-fl) กลุ่มชุดดินที่ 35 มี 33 ไร่ ปลูกส้มโอ กล้วย มะนาว ลำไย มะชาม ข้าวไร่ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ และไม้ใช้สอย แปลงที่ 2 เป็นชุดดินกลางดงที่มีเนื้อดินบนเป็นดินร่วนปนเหนียว ความลาดชันร้อยละ 2-5 (Kld-clB) กลุ่มชุดดินที่ 31 มี 32 ไร่ ปลูกส้มโอ กล้วย มะนาว ลำไย มะชาม ข้าวไร่ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ และไม้ใช้สอย มีการขุดสระเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้งทั้ง 2 แปลง
           ปัญหาในการทำการเกษตร คือ ดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ เป็นกรดจัด แน่นทึบ ขาดน้ำในฤดูเพาะปลูก และมีการชะล้างพังทลายของดิน แก้ไขดินเป็นกรดโดยการใช้โดโลไมท์ อัตรา 170 กิโลกรัม ต่อไร่ ทั่วแปลง และจัดการพื้นที่ปลูกข้าวซึ่งอยู่ระหว่างร่องส้มโอ โดยฉีดพ่นน้ำหมักชีวภาพจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 ฉีดพ่นตอซังข้าวอัตรา 5 : 100 ต่อไร่ ร่วมกับหว่านปุ๋ยหมัก และฉีดพ่นน้ำหมักจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.3 ป้องกันโรคติดมากับเมล็ดพันธุ์ และไถกลบทิ้งไว้ 15-30 วัน ช่วงข้าวอายุ 30, 50 และ 60 วัน ฉีดพ่นน้ำหมักชีวภาพจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 อัตรา 1 : 500 และฉีดพ่นสารควบคุมแมลงศัตรูพืช สารเร่งซุปเปอร์ พด.7 อัตรา 1 : 100 ผสมสารจับใบ 100 มิลลิลิตร ฉีดพ่นทั่วแปลง ฉีดพ่นทุกๆ 3-5 วัน ต่อเนื่อง 3 ครั้ง ขึ้นกับการระบาดของศัตรูพืช หลังเกี่ยวข้าวหว่านปอเทืองแล้วไถกลบเมื่อเริ่มออกดอกเพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดิน ข้างโพดเลี้ยงสัตว์มีการจัดการคล้ายๆ กับแปลงปลูกข้าวเมื่ออายุ 1 เดือนมีการทำรุ่นและหว่านปุ๋ยหมักจากสารเร่ง พด.12 อัตรา 300 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อเสริมการเจริญเติบโตของพืช ส่วนแปลงไม้ผลไม้ยืนต้น หว่านปุ๋ยหมักจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 ร่วมกับปุ๋ยหมักจากสารเร่ง พด.12 ฉีดพ่นน้ำหมักชีวภาพจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 อัตรา 1 : 500 เดือนละ 1-2 ครั้ง มีการห่มดินโดยคลุมดินด้วยฟาง เศษหญ้า ใบหญ้าแฝก ห่มหนาประมาณ 0.8-1 ฟุต ห่างโคนต้น 0.8 ฟุต โรยด้วยปุ๋ยคอก และรดด้วยน้ำหมักชีวภาพจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 อัตรา 1 : 50-100 มีงานจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำลักษณะ 2 โดยขุดคูระบายน้ำในแปลงปลูกข้าว มีการปลูกหญ้าแฝกรอบทรงพุ่มทั้งรูปทรงกลมและสี่เหลี่ยมเพื่อความสะดวกในการใช้เครื่องมือตัดใบ และมีการปลูกหญ้าแฝกรอบขอบสระน้ำ
           ด้านการจัดการน้ำ มีการขุดสระน้ำ จำนวน 3 บ่อ และปูแผ่นพลาสติกกันซึม จำนวน 2 บ่อ ในแปลงที่ 2 เพื่อป้องกันการรั่วซึมของสระน้ำ มีการเลี้ยงปลา นำระบบสูบน้ำจากบ่อบาดาลด้วยโซล่าเซลล์พลังงานแสงอาทิตย์มาติดตั้งเพื่อเติมน้ำลงสระ และให้แสงสว่าง มีการให้น้ำพืชด้วยระบบน้ำหยด เพื่อช่วยลดต้นทุนการผลิต
           ปัจจุบันเป็นศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน แปลงสาธิตการไถกลบตอซัง และเป็นแปลงต้นแบบการปลูกหญ้าแฝกบริเวณขอบสระน้ำ มีผู้ที่สนใจเข้าศึกษาดูงานไม่ต่ำกว่า 500 ราย ต่อปี ด้านการตลาด มีการแปรรูปผลผลิตและจัดจำหน่ายในชุมชน และออนไลน์ มีรายได้ต่อปีสุทธิ 190,721 บาท (แปลงที่ 1 เนื้อที่ 33 ไร่)
          หมอดินสนิทมีความเป็นผู้นำและเสียสละต่อส่วนร่วม เป็นผู้นำชุมชนที่ช่วยขับเคลื่อนกิจกรรมต่าง ๆ ของกรมพัฒนาที่ดินอย่างต่อเนื่อง จนได้รับรางวัลต่างๆ เช่น รางวัลชนะเลิศอันดับที่ 1 ประเภทพัฒนาพื้นที่ดินเสื่อมโทรมและดินปัญหาในการประกวดการพัฒนา และรณรงค์การใช้หญ้าแฝกอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ครั้งที่ 12 ประจำปี 2563-2564 รางวัล หมอดินอาสาดีเด่น กรมพัฒนาที่ดิน ประจำปี 2566 เนื่องในโอกาสวันสถาปนากรมพัฒนาที่ดิน ครบรอบ 60 ปี ฯลฯ