หมอดินอาสาดีเด่น กรมพัฒนาที่ดิน ประจำปี 2564
สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 7


ชื่อ : นายจำนงค์ นาคประดับ
ตำแหน่ง : หมอดินอาสาประจำอำเภอ
ที่อยู่ : ตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา
ลักษณะพื้นที่ ปัญหาของดิน และแนวทางในการแก้ปัญหาพื้นที่ดิน
           นายจำนงค์ มีผลงานเด่นด้านการทำเกษตรแบบผสมผสานตามแนวคิดทฤษฎีเศรษฐกิจพอเพียง มีพื้นที่เป็นของตนเองจำนวน 4 ไร่ โดยแบ่งเป็นพื้นที่ปลูกผักสวนครัว 1 ไร่ ไม้ผล 1 ไร่ 3 งาน สระน้ำ 1 ไร่ และที่อยู่อาศัยรวมทั้งศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน 1 งาน
           พื้นที่ทำการเกษตรของนายจำนงเป็นชุดดินสันทราย (Sai) กลุ่มชุดดินที่ 22 เป็นดินลึกมาก เนื้อดินร่วนปนทราย ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงกรดจัด (pH 4.5-5.5) ความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ใต้ชั้นไถพรวนมักแน่นทึบรากพืชชอนไชได้ยาก การระบายน้ำค่อนข้างเลว
           ในการแก้ไขปัญหาของดิน นายจำนงค์ปรับปรุงบำรุงดินตามค่าวิเคราะห์ดิน มีการปรับปรุงดินกรดโดยการใช้โดโลไมท์ เพิ่มอินทรียวัตถุ เติมความอุดมสมบูรณ์ของดินด้วยการปลูกพืชปุ๋ยสดแล้วไถกลบ ใช้สารเร่งซุปเปอร์ พด. 2 ผลิตน้ำหมักชีวภาพ จากผลไม้สุก 4 ชนิด ได้แก่ กล้วยน้ำว้า มะละกอ ฟักทอง และสับปะรด ผสมกับเปลือกกุ้ง และเปลือกไข่ไก่ การนำไปใช้กับพืชแต่ละชนิดจะมีอัตราการผสมไม่เท่ากัน ในไม้ผลจะใช้น้ำหมักชีวภาพ 1 ลิตรต่อน้ำ 10 ลิตร ในพืชผักสวนครัว ใช้น้ำหมักชีวภาพ 1 ลิตรต่อ น้ำ 2 ลิตร นายจำนงค์ปลูกพืชสมุนไพรหลายชนิด เพื่อนำมาใช้เป็นยารักษาโรคแทนการใช้ยาแผนปัจจุบัน แล้วยังต่อยอดด้วยการนำสารจากสมุนไพรเหล่านั้นมาผลิตสารป้องกันและไล่แมลงที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด. 7
           ปัจจุบันนายจำนงค์เป็นประธานกลุ่มปลูกผักปลอดภัยบ้านตุ่น ประธานกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ ประธานศูนย์เรียนรู้เกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม PGS และจัดตั้งศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ศูนย์เรียนรู้เรียนรู้เกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม PGS สำหรับกลุ่มปลูกผักปลอดภัยบ้านตุ่น และกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ ได้จัดตั้งขึ้นเพื่อผลิตสินค้าและจำหน่ายให้แก่สมาชิกในราคายุติธรรม อีกทั้งนายจำนงค์ยังได้รับเชิญเป็นวิทยากรให้ความรู้ในเรื่องการพัฒนาที่ดินตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง และได้รับรางวัลต่าง ๆ มากมาย